Çig mal
Alýumin köp mukdarda elementleri sanap geçýär: kisloroddan we kremniden soň, ýeriň düýbünde kesgitlenen iň giň jikme-jiklik bolup, gabygyň sekiz göteriminden gowragyny on mil intensiwlige çenli düzýär we adaty gaýalarda diýen ýaly görünýär.
Şeýle-de bolsa, alýumin arassa, polat görnüşinde däl-de, silisiýa, demir oksidi we titaniýa bilen birleşdirilen gidratly alýumin oksidi (suw bilen alýuminiň garyndysy) görnüşinde ýüze çykmaýar.Iň uly göwrümli alýumin magdany, 1821-nji ýylda kesgitlenen Fransiýanyň Les Baux şäheriniň adyny göterýän boksitdir. Boksit demir we gidratlanan alýumin oksidi göterýär, ikinjisi iň uly düzüm matasyny görkezýär.
Häzirki wagtda boksit ýeterlik derejede köp, şonuň üçin kyrk bäş göterim ýa-da ondan köp mukdarda alýumin oksidi bolan iň oňat ýataklar alýumin öndürmek üçin gazylýar.Konsentrirlenen ýataklar demirgazyk we günorta ýarym şarlaryň hersinde tapylýar, ABŞ-nyň çäginde ulanylýan magdanyň iň köp bölegi Günbatar Hindistandan, Demirgazyk Amerikadan we Awstraliýadan gelýär.
Boksit ýeriň ýüzünde şeýle bolany üçin, gazyp almak usullary gaty aňsat.Partlaýjy maddalar boksit düşeklerinde uly çukurlary açmak üçin ulanylýar, şondan soň iň ýokary gatlak hapalar we gaýalar arassalanýar.Soňra açylan magdan öňdäki ýük göterijiler bilen aýrylýar, awtoulaglara ýa-da demir ýol awtoulaglaryna üýşürilýär we ösümlik ömrüni gaýtadan işlemek üçin iberilýär.Boksit agyr (köplenç 4 tonnadan 6 tonna magdany öndürip bolýar), şonuň üçin daşamagyň bahasyny azaltmak üçin bu güller boksit känlerine mümkin boldugyça yzygiderli ýerleşýär.
Önümçilik prosesi
Boksitden tebigy alýuminiý çykarmak proseduralary öz içine alýar.Ilki bilen magdan demir oksidi, kremnit, titaniýa we suw ýaly hapalardan dynmak üçin arassalanýar.Soň bolsa, emele gelen alýumin oksidi tebigy alýumin bilen üpjün etmek üçin eredilýär.Şondan soň alýumin folga bilen üpjün edilýär.
Arassalamak - Baýer prosesi
1.Boksiti arassalamak üçin ulanylýan “Bayer” tehnikasynda 4 ädim bar: iýmit siňdiriş, rasionalizasiýa, ýagyş we kalsinasiýa.Iýmit siňdiriş döwründe boksit pol bolup, natriý gidroksidi bilen ullakan, basyşly baklara sokulmanka has ir garylýar.Siňdiriji diýlip atlandyrylýan bu baklarda natriý gidroksidiň, ýylylygyň we basyşyň birleşmegi, magdany düýbüne ýerleşýän natriý alýumin we eremeýän hapalaýjy maddalaryň doýgun jogabyna öwürýär.
2. Tehnologiýanyň indiki tapgyry, rasionalizasiýa ergini we hapalaýjy maddalary tanklar we pressler bilen ugratmagy göz öňünde tutýar.Bu dereje, mata süzgüçleri hapalanmagy hapalaýar, soň bolsa zyňylyp bilner.Againene bir gezek süzülenden soň, iň soňky çözgüt sowadyjy minara iberilýär.
3. Indiki derejede, ýagyş, alýumin oksidi ergini ullakan silosda hereket edýär, bu ýerde Devil tehnikasynyň uýgunlaşmagynda suwuklyk alýumin galyndylarynyň emele gelmegine kömek etmek üçin gidratly alýuminiň kristallary bilen ekilýär.Tohum kristallary erginiň içindäki beýleki kristallary özüne çekensoň, alýumin gidratyň uly bölekleri emele gelip başlaýar.Bular ilki süzülýär, soň ýuwulýar.
4.Kalcinasiýa, “Baýer” arassalaýyş ulgamynyň iň soňky ädimi, alýumin gidratyny aşa gyzgynlyga sezewar etmegi öz içine alýar.Bu aşa ýylylyk matany suwsyzlandyrýar, ajaýyp ak poroşokyň galyndysyny galdyrýar: alýumin oksidi.
Eritmek
1.Baýer usulynyň kömegi bilen öndürilen alýumin-kislorod birleşmesini (alýumini) bölýän eriş, boksitden tebigy, polat alýuminiý çykarmak üçin aşakdaky ädimdir.Häzirki wagtda ulanylýan ulgam XIX asyryň ahyrynda Çarlz Hall we Pol-Lui-Toussaint Gerultyň üsti bilen häzirki döwürde oýlanyp tapylan elektrolitiki çemeleşmeden gelip çyksa-da, döwrebaplaşdyryldy.Ilki bilen, alýumin ereýän ykjamda, uglerod bilen örtülen we esasanam alýumin birleşýän krolitden emele gelen gyzdyrylan suwuk geçirijiden doly erän ykjamda erär.
2.Next, elektrik bilen işleýän döwrebap kriolitden işleýär we alýuminiň eremeginiň iň ýokarsynda bir gabynyň emele gelmegine sebäp bolýar.Goşmaça alýumin wagtal-wagtal garyndynyň içine garylanda, bu gabyk döwülýär we owadan garylýar.Alýumina eränsoň, ereýän öýjügiň iň aşaky böleginde arassa, eredilen alýumin gatlagyny öndürmek üçin elektrolitiki taýdan dargaýar.Kislorod öýjügi çyzmak üçin ulanylýan uglerod bilen birleşýär we kömürturşy gazy görnüşinde gaçýar.
3. Eredilen görnüşde arassalanan alýumin eriş öýjüklerinden çekilýär, haça çüýlenýär we peçlere boşadylýar.Bu dereje, alýumin erginlerini togtatmak önümine laýyk häsiýetler bilen üpjün etmek üçin beýleki faktorlar girizilip bilner, folga adatça togsan dokuz.8 ýa-da togsan dokuz 9,9 göterim arassa alýuminden öndürilýär.Suwuklyk soňra göni guýulýan guýma enjamlaryna guýulýar we şol ýerde “ingot” ýa-da “inwentar” diýlip atlandyrylýan ullakan plitalara sowýar.Düwürdilenden soň, işleýşini ýokarlandyrmak üçin ulanylýan ýylylyk, folga oklamak üçin amatlydyr.
Alýuminiý eretmek we guýmak üçin alternatiw çemeleşmä “üznüksiz guýma” diýilýär.Bu amal, ereýän ojagy, eredilen metaldan ybarat kamin, wyklýuçatel ulgamy, guýma enjamy, çümmük rulonlary, gyrkym we jylaw ýaly kombinasiýa bölümini we yza we rulon awtoulagyny öz içine alýan önümçilik liniýasyny öz içine alýar.Iki usul hem bir ýüz ýigrimi bäşden nola çenli 250 dýuýmdan (0,317-den 0.635 santimetre çenli) we köp sanly giňlikde galyňlygyň sanawyny öndürýär.Üznüksiz guýma usulynyň gazanmagy, eriş we guýma usuly ýaly folga togalanmagy üçin öňküsi ýaly bir ädim talap etmeýär, sebäbi guýma yzygiderli kasting ulgamynda amala aşyrylýar.
Folga folga
Folga sanawy edilenden soň, folga ýasamak üçin galyňlygy peseltmeli.Bu, rulon zawodynda ýerine ýetirilýär, onda mata iş rulonlary diýlip atlandyrylýan metal rulonlardan birnäçe hadysadan ýokarydyr.Alýumin zynjyrlarynyň (ýa-da webleriniň) rulonlardan aýlanmagy bilen, olar has inçe gysylýar we rulonlaryň arasyndaky boşluga çykarylýar.Iş kagyzlary, ätiýaçlyk rulonlary diýlip atlandyrylýan has agyr rulolar bilen jübütlenendir, bu suratlar rulonlarynyň durnuklylygyny saklamaga kömek edýär.Bu önümiň ölçeglerini çydamlylygyň içinde saklamaga mümkinçilik berýär.Suratlar we ätiýaçlyk rulolar ters görkezmelerde aýlanýar.Aýlaw usulyny ýeňilleşdirmek üçin çalgy ýaglary goşulýar.Bu togalanma ulgamynyň dowamynda, alýuminiý işleýşini dowam etdirmek üçin wagtal-wagtal dykylmaly (ýylylyk bilen bejermeli).
Folga arzanladyşy, rulonlaryň aýlawyny we ýelimliligini (süýşmegine garşylyk), togalanýan çalgy ýaglarynyň mukdaryny we temperaturasyny sazlamak arkaly dolandyrylýar.Rulon boşlugy degirmenden çykýan folganyň galyňlygyny we dowamlylygyny kesgitleýär.Bu boşlugy has ýokary suratlar rulonyny ýokarlandyrmak ýa-da peseltmek arkaly düzedip bolýar.Rolling folga, açyk we matda iki sany tebigy önüm öndürýär.Folga suratlar rulonynyň ýüzleri bilen gatnaşyga girende, aýdyň ujy öndürilýär.Matyň ujuny öndürmek üçin iki listi bir ýere jemlemeli we bir wagtda togalamaly;gazanylsa-da, her dürli degýän gyralar mat bilen gutarýar.Oňyn nagyşlary üpjün etmek üçin adatça öwrüliş amallary wagtynda öndürilýän beýleki mehaniki bezeg usullary ulanylyp bilner.
Folga listleri rulonlaryň içinden geçip barýarka, tegelek zawodynda oturdylan tegelek ýa-da razor ýaly pyçaklar bilen kesilýär we kesilýär.Kesmek folgaň gyralaryny aňladýar, hatda süýşmek folgany birnäçe liste kesmeli bolsa-da.Bu ädimler inçejik örtülen giňlikleri üpjün etmek, örtülen ýa-da laminirlenen inwentarlaryň gyralaryny kesmek we kwadrat bölekleri bermek üçin ulanylýar.Elbetde ýasamak we üýtgetmek amallary üçin, togalanmak arkaly döwülen webler birleşdirilmeli ýa-da bölünmeli.Simpleönekeý folga we / ýa-da subsidirlenen folga webleriniň agzasy bolmak üçin umumy bölekler ultrases, ýylylyk möhürleýji lenta, stres möhürleýji lenta we elektrik kebşirlemekden ybarat.Ultrases bölekleri, bir-biriniň üstünden düşen metalyň içinde ultrases ses geçiriji bilen ýasalan durnukly kebşini ulanýar.
Tamamlamak çemeleşmeleri
Köp paket üçin folga IV / dürli maddalar bilen bilelikde ulanylýar.Bezeg, goranmak ýa-da ýylylyk möhürlemek funksiýalary üçin polimerleri we rezinleri öz içine alýan dürli maddalar bilen örtülip bilner.Kagyzlara, kagyz tagtalaryna we plastmassa filmlere örtülip bilner.Şeýle hem ony kesip, islendik görnüşde emele getirip, çap edip, nagyşlap, zolaklara bölüp, örtüp, çyzyp we anodlaşdyryp bolýar.Folga iň soňky halkynda bolansoň, şoňa görä gaplanýar we müşderä iberilýär.
Hil barlagy
Temperatura we wagt ýaly parametrlere usul bilen gözegçilik etmekden başga-da, gutaran folga önümi oňyn zerurlyklary kanagatlandyrmalydyr.Mysal üçin, üýtgeýän proseduralaryň biri we iň oňat öndürijilik üçin folga polunda dürli guraklygy talap edýän tapyldy.Çyglylyk, guraklygy kesgitlemek üçin ulanylýar.Bu synagda, distillendirilen suwda etil spirtiniň ajaýyp erginleri, mukdaryň kömegi bilen on göterim ýokarlanyp, folga ýüzüne birmeňzeş hereketde guýulýar.Eger damjalar emele gelmese, çyglylyk 0 bolýar. Alkogol ergininiň minimal göteriminiň folga poluny düýbünden çyglandyrjakdygy kesgitlenýänçä dowam edýär.
Beýleki möhüm häsiýetler galyňlyk we dartyş güýji.Synag we materiallar üçin Amerikan jemgyýetiniň (ASTM) kömegi bilen standart barlag usullary kämilleşdirildi.Galyňlyk, bir nusgany ölçemek we ýerini ölçemek arkaly kesgitlenýär, şondan soň agramy ýeri ýasalan garyndylaryň dykyzlygy bilen bölmek arkaly kesgitlenýär.Folga bilen barlanylýan dartgynlylygy barlamak hökman gözegçilikde saklanmalydyr, sebäbi netijelerine göz aýlaň, gaty gyralardan we ownuk kemçilikleriň we beýleki üýtgeýänleriň bolmagy mümkin.Nagyş gysgyçda ýerleşýär we nagyş döwülýänçä dartylýan ýa-da çekiji basyş ulanylýar.Nusgany döwmek üçin zerur basyş ýa-da elektrik ölçelýär.
Iş wagty: Mart-08-2022