Alýumin soňky döwürde iň uly kärhananyň köp mukdarda ulanýan metallaryndan iň ýokary derejede kesgitlenýär.“Alýumin” diýlip atlandyrylýan alýumin birleşmeleri gadymy Müsürde dermanlary birleşdirmek we orta asyrlaryň belli bir döwründe mata boýaglary goýmak üçin ulanylypdyr.
XVIII asyryň başynda alymlar bu birleşmeleriň düzüminde metal bar diýip güman etdiler we 1807-nji ýylda iňlis himigi Sir Humphri Deýi ony izolirlemäge synanyşdy.Zähmeti başa barmasa-da, Deýwi uçurymlaryň ilki bilen “uçurym” diýlip atlandyrylýan polat bazasynyň bardygyny tassyklady.Soňra Deýwi muny “alýumin” diýip üýtgetdi we köp ýurtlaryň alymlarynyň “alýumin” adalgasyny ýazýandyklary sebäpli, Amerikalylaryň köpüsi Deýwiniň täzeden seredilen harpyny ulanýarlar.
1825-nji ýylda Hans Kristian atly Daniýaly himik, alýuminiý izolýasiýa edildi we iki onýyllykdan soň nemesden Fridrih Wohler atly fizik metalyň uly bölejiklerini döretmäge ukyply boldy;Şeýle-de bolsa, Wohleriň galyndylary iň oňat ölçeglerdi.
1854-nji ýylda fransuz alymy Henri Sainte-Kleýr Deville, Wohleriň mermer ýaly uly alýumin bölejiklerini döretmek üçin ýeterlik näzik usuly.Deville prosedurasy öňdebaryjy alýumin önümçiligi üçin esas döretdi we öndürilen ilkinji alýumin zolaklary 1855-nji ýylda Pari Paris sergisinde görkezildi.
Bu faktorda, täze tapylan metaly izolirlemegiň artykmaç gymmaty onuň täjirçiligini çäklendirýär.Şeýle-de bolsa, 1866-njy ýylda Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň we Fransiýanyň çäginde birin-birin işleýän alymlar, häzirki elektrik toguny ulanmak arkaly alýumini kisloroddan izolirlemek üçin “Hall-Héroult” çemeleşmesini öňe sürdüler.Her Çarlz Hall we Pol-Lui-Toussaint Heroult öz açyşlaryny degişlilikde Amerikada we Fransiýada patentlän bolsalar, Hall arassalama usulynyň maliýe mümkinçiliklerine düşünmek üçin esasy boldy.
1888-nji ýylda özi we birnäçe ýoldaşy 12 aýyň içinde ilkinji alýumin önümlerini öndürýän Pittsburgh Reduction Company-ni esaslandyrdylar.Niagara şarşygynyň golaýyndaky uly täze öwrülişik zawodyny elektrik energiýasy bilen ulanmak we alýuminiýa bolan barha artýan täjirçilik islegini kanagatlandyrmak üçin Hallyň iş berijisi 1907-nji ýylda Amerikanyň Alýumin kompaniýasy (Alkoa) adyny aldy.Geroul soňra Şweýsariýada Alýumin-Industri-Aktien-Gesellschaft gurdy.I we II Jahan Urşy ýyllarynda alýuminiýa çagyryşynyň artmagy bilen höweslendirilen, dürli ösen halkara ýerleri şahsy alýuminini berip başlady.
1903-nji ýylda Fransiýa arassalanan alýuminden folga öndüren ilkinji ýurt boldy.Amerikanyň Birleşen Ştatlary on ýyl soň täze önümi ilkinji gezek ýaryş kepderilerini tapmak üçin aýak zolaklaryndan peýdalandy.Alýumin folga gaplar we gaplamak üçin tiz wagtdan ulanyldy we Ikinji jahan urşy bu tendensiýany çaltlaşdyrdy we alýumin folga esasy gaplama mata hökmünde gurnaldy.
Ikinji jahan urşuna çenli Alko arassalanan alýumin öndürýän ýeke-täk amerikan öndürijisi bolup galdy, emma häzirki wagtda Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň içinde ýerleşýän alýumin folga öndüriji ýedi sany möhüm önüm bar.
Iş wagty: Mart-08-2022